Big Five: Meegaandheid - een praktische gids

De Big Five persoonlijkheidstest is dé gouden standaard in de persoonlijkheidspsychologie. Deze theorie stelt dat je persoonlijkheid kan onderverdelen in vijf basis karaktereigenschappen (vandaar ook wel de naam ‘vijf factoren-model’) met elk weer twee sub eigenschappen. 

Vandaag zoomen we in op meegaandheid (Nederlandse vertaling van agreeableness): een complex, maar essentieel onderdeel van onze sociale wereld en een gezonde maatschappij. 

Laten we eens kijken hoe vriendelijk jij nu écht bent, wat het jou oplevert in de huidige wereld én vooral waar jij - in jouw leven - nog winst kan boeken met betrekking tot deze persoonlijkheidseigenschap.

Binnen het Big Five persoonlijkheidsmodel is meegaandheid dé primaire dimensie van samenwerking en harmonie en beschrijft het in hoeverre je de belangen van anderen aanvoelt en vooropstelt. “Nou, dat is dan simpel.” Zou je zeggen... Hoe meegaander iedereen is, hoe meer de maatschappij ervan zou floreren, toch? Wellicht hou jij er na deze blog een ander beeld aan over én kan jij het beste van beide werelden leren meepikken.

Het is belangrijk om ook de interpersoonlijke dynamieken mee te wegen, omdat het natuurlijk nooit alléén meegaandheid is die jouw gedrag bepaalt. 

Alvast benieuwd naar jouw score op meegaandheid? Maak alvast jouw gratis test en krijg inzicht in deze én alle andere hoofd- en sub eigenschappen van de Big Five, waaronder consciëntieusheid, extraversie, neuroticisme en openheid voor ervaringen.

Wat betekent het om wel of niet meegaand te zijn?

Meegaandheid bestaat uit de volgende onderdelen of facetten:

1. Compassie versus genadeloosheid
2. Moraliteit versus immoraliteit
3. Bescheidenheid versus arrogantie
4. Vriendelijkheid versus strijdlustig
5. Vertrouwen versus wantrouwen

Mensen met een hoge score op meegaandheid, worden dus gekenmerkt door eigenschappen als samenwerkend, beleefd, vriendelijk en vrijgevig. 

Ze zijn goed van vertrouwen, empatisch naar anderen en altruïstisch ingesteld. Ze stellen vaak het welzijn van anderen voorop, staan open voor de meningen van anderen en bevorderen graag harmonie en saamhorigheid. 

Mede vanwege hun overtuigingen van zichzelf, gaan ze in de basis ook uit van de eerlijkheid en goedheid van een ander.

De mensen die laag scoren op meegaandheid vinden dat maar naïef. Zij maken zich minder zorgen over de emotionele toestand van anderen, zijn wél bereid conflicten aan te gaan (en genieten er soms zelfs van) en zullen vrede en harmonie opofferen als dat in hun eigen belang is. 

Ze hebben niet snel medelijden en zijn niet bepaald vergevingsgezind, accepterend, flexibel, zachtaardig of geduldig (dit geldt ook voor de relatie met zichzelf). 

Hoe wij het vaak allesomvattend zeggen: meegaandheid zegt iets over jouw oriëntatie richting andere mensen.

Iemand, die hoog scoort op extraversie en enthousiasme, zou heel meegaand over kunnen komen omdat hij relaties graag nastreeft, terwijl hij wel een heel andere benadering heeft van deze relaties, namelijk voor zijn eigen belang. 

Wij zouden niet stellen dat de benadering van relaties dan per definitie oprechter is voor iemand met een hogere score op meegaandheid. 

Iemand met een lage meegaandheid is eerder selectief met wie hij of zij oprecht wilt zijn en stelt vaak ook kritische eisen om dat te blijven.

Wat zijn de Subdimensies van meegaandheid?

De sub eigenschappen van meegaandheid geven ons wat extra diepgang. Onder meegaandheid vallen namelijk de eigenschappen, compassie en beleefdheid.
 

Compassie - het gevoelsaspect
Compassie gaat over het emotioneel mee leven en verbonden voelen met anderen om je heen. We noemen dit daarom ook wel het gevoelsaspect van meegaandheid. Bij hoge scores uit zich dit in emotionele warmte, empathie, medeleven en zachtheid. 

Mensen die lager scoren op compassie leven weinig mee in de emoties van andere mensen (of dieren) en zijn uitzonderlijk goed in staat om hun eigen behoeften (of in de ideale situatie: die van hun groep) te vervullen, ook als dit ten koste gaat van een ander.

Beleefdheid - rationeel communicatief
Beleefdheid gaat over moraliteit; hoeveel respect je naar anderen voelt. Het uit zich het sterkst in de neiging naar interpersoonlijke verbinding, eerlijkheid, samenwerking en medewerking. 

Mensen die hoger scoren op beleefdheid zijn bescheiden, zoeken naar samenwerking en stellen zich meewerkend op. 

Mensen die lager scoren op beleefdheid zijn verbaal agressiever, direct en spreken zich ongeremd uit. We noemen dit daarom ook wel de rationeel communicatieve component van meegaandheid. 

3 voordelen van een hoge(re) meegaandheid

De voordelen van deze eigenschap uiten zich vooral op het gebied van relaties. Doordat meegaande mensen de emoties en behoeften van anderen beter aanvoelen en zich er ook sneller aan aanpassen, maakt dat deze mensen:

1. Gemakkelijker een sfeer van vertrouwen en verbinding creëren doordat ze zorg kunnen en willen dragen voor een ander en ze ook sneller sympathiek gevonden worden.
2. Beter zijn in teamspellen en samenwerking, omdat ze makkelijker zijn in de omgang en de harmonie graag bewaken.
3. Beter ‘levelen’ met de mensen om zich heen omdat je er minder last van hebt en flexibeler bent op het moment dat anderen een andere mening hebben of als zaken niet gaan zoals ze willen. 

Allemaal uit zich dit in betere relaties en minder eenzaamheid. Deze mensen hebben minder conflict met anderen (en met zichzelf) en ervaren daardoor ook een betere mentale gezondheid en meer algeheel welbevinden. 

Traditioneel neigen deze eigenschappen meer naar de vrouwelijke kant, wat ook maakt dat vrouwen gemiddeld hoger op meegaandheid scoren en mannen gemiddeld lager.

3 voordelen van een lage(re) meegaandheid

De voordelen van een lagere score op meegaandheid zit hem in het beter kunnen behartigen van eigen belangen, nastreven van eigen doelen en maken van autonome keuzes. 

1. Ze zijn competitief en beter in het beïnvloeden van anderen.
2. Ze zijn daadkrachtig omdat ze weinig rekening houden met de emotionele toestanden van anderen.
3. Ze zijn effectief in het omgaan met conflicten, omdat ze er minder emotioneel door worden geraakt en er vaak - vanwege hun hogere conflict bereidheid - ook meer ervaring mee hebben. 
   
   Ze handelen dus egoïstischer en directer, maar dat hoeft niet per definitie slecht te zijn. Hun belang kan namelijk óók in het belang zijn van een ander en dat is wanneer een laag meegaande persoon in de mix zeer gunstig kan zijn voor het collectieve belang.

Groepsniveau

Hun effectieve conflicthantering en daadkracht stelt deze mensen in staat om lastige knopen door te hakken, die wellicht ten koste kunnen gaan van anderen of de vrede en harmonie op de korte termijn, maar op de lange termijn zeer constructief zijn voor in ieder geval zichzelf, maar ook de groep of het bedrijf waar ze zich in bevinden.

Dat ze zich hard kunnen maken voor het belang van de groep of het bedrijf, maakt ze competente leiders en ondernemers, mits ze de groep in enige harmonie weten te handhaven en een overkoepelende missie of het doel zwaarder weegt dan de individuele belangen. 

Maar zelfs als dat niet zo is, hoeft dit alsnog niet het geval te zijn. Natuurlijk hangt dat volledig af van de moraliteit en redelijkheid van deze individuele belangen…

Hun kritische aard maakt bijvoorbeeld dat ze zwak en incompetent leiderschap niet tollereren.

Hun scepticisme speelt in dat opzicht niet alleen een beschermende rol voor henzelf, maar ook voor de mensen om hen heen. 

Respect moet dus worden verdiend en verkeerd leiderschap of verkeerde autoriteit wordt niet getolereerd. 

Dus: hun harde aard maakt ze wellicht niet de leukste mensen, maar vaak wel effectief. 

Sowieso weten ze het voor zichzelf vaak verder te schoppen in termen van werelds succes (geld, macht en status), maar kunnen ze soms dus ook precies het type mens zijn wat een ander nodig heeft. 

Ze confronteren en maken daarmee anderen sterk. In de basis natuurlijk voor zichzelf (als individu sta je sterker met competente en krachtige mensen om je heen), maar dat wil dus niet zeggen dat een ander daar niet ook beter van kan worden.

Aan de slag met meegaandheid

Uit de verschillende verbanden en invloedssferen heb je hopelijk gezien dat de eerdere stelling klopt: er is geen goed of fout en beide hebben hun voordelen. 

Natuurlijk hebben ze beide ook hun nadelen en logischerwijs zijn de voordelen van de één, de nadelen van de ander. 

Ons advies is daarom dat het altijd beter is om de capaciteit te verhogen voor een flexibele inzet van meegaandheid in plaats hier structureel hoog of laag in te zijn.

In de volgende hoofdstukken gaan we kijken hoe jij jouw meegaandheid kan verhogen of verlagen. 

Geen idee wat je op dit moment scoort op meegaandheid of benieuwd naar hoe de interpersoonlijke dynamieken met de andere eigenschappen meespelen in het plaatje? 

3 tips om meegaandheid te verhogen

Een lagere score op meegaandheid gaat doorgaans samen met minder harmonie in relaties, moeite met relaties onderhouden op de lange termijn en minder algehele relatietevredenheid. Hier een aantal tips om daaraan te werken:

Tip 1 - Overwin cognitief, wat je emotioneel (niet) gegeven is:

In elke relatie, maar zeker een romantische relatie, wil je dat de ander jou begrijpt en oog voor je heeft. Dat gaat lastig als je moeite hebt om je in te leven in een ander.

Door vragen te stellen en beter te luisteren, kun je oefenen om het perspectief van de ander vaker in te nemen en zo meer compassie te kunnen voelen en beleefder te kunnen zijn.

Tip 2 - Pas zelfreflectie toe:

Jouw scepticisme heeft dan wel een beschermende functie, maar het kan je vermogen belemmeren samen te werken of vertrouwen te hebben in anderen, wiens bedoelingen werkelijk goed zijn.

Persoonlijkheid is een overlevingsstrategie die zich aanpast over tijd. Wat maakt dat jij zo slecht van vertrouwen bent? Reflecteer hier in ieder geval op en werk er misschien aan om je bereikbaarder op te stellen.

Tip 3 - Gebruik jouw fixatie op je eigen belangen:

Soms is het goed om je te beseffen dat samenwerken en een compassievollere manier van communiceren juist zou kunnen bijdragen aan het sneller bereiken van jouw gewenste resultaten.

Hiermee draai je het spelletje eigenlijk om en kan jij vanuit eigenbelang juist maximaal gaan inzetten op samenwerking en constructieve communicatie.

3 tips om meegaandheid te verlagen

Dat jouw intenties altijd zuiver zijn en je zo goed bent van vertrouwen is erg nobel, maar je kan jezelf erdoor tekort doen. Een groot nadeel van een hoge meegaandheid is dan ook om anderen te willen ‘pleasen’. 

Dit kan ervoor zorgen dat je moeite hebt met het maken van eigen beslissingen uit de angst een ander tekort te doen, een ander te kwetsen of in een conflict te raken. Hier een aantal tips om daaraan te werken:

Tip 1 - Ben bewust van wat jij wil:

Probeer vaker jouw eigen normen, waarden en belangen voor ogen te halen en heb jouw intenties en grenzen voor bepaalde situaties duidelijk voor jezelf in de vorm van een implementatie intentie (Als X, dan Y regeltjes). 

Tip 2 - Ga in kleine stapjes wat vaker tegen iets of iemand in:

Jouw bereidheid om conflict aan te gaan en je zelfvertrouwen daarin is goed trainbaar. Ga bewust kleine conflicten aan en zorg ervoor dat je er letterlijk beter (en dus zelfverzekerder) in wordt. Oftewel: verleg stapje voor stapje je comfortzone.

Zeg bijvoorbeeld eerst eens tegen je partner dat je iets niet wilt eten. Daarna vertel je je vriend of vriendin dat je het ergens niet mee eens bent en daarna zeg je een keer nee tegen een collega. Een veilige omgeving waarin je dit kan oefenen helpt hier aanzienlijk bij.

Let er op dat je je comfortzone uitbreidt op een niveau dat je competentie kan ontwikkelen en succeservaringen gaat hebben terwijl je voor jezelf opkomt. Wanneer je te grote stappen zet en dit gepaard gaat met negatieve ervaringen, wordt de kans kleiner dat je het de volgende keer weer probeert. Zeker wanneer jouw natuurlijke neiging dit al niet aanspoort. 

Tip 3 - Gebruik jouw hoge compassie:

Als je het moeilijk vindt om je te focussen op wat jij misloopt, zoek dan naar mensen die je óók tekort zou doen als jij niet je eigen doelen en belangen nastreeft. Hoe denk je bijvoorbeeld dat het impact heeft op jouw gezin of familie wanneer jij wat steviger aan de onderhandelingstafel gaat zitten voor een verhoging van je salaris?

Meegaandheid in de praktijk

Hopelijk is jouw conclusie hetzelfde als die van ons. Er is geen goed of fout. Wij zouden jou daarom ook niet adviseren tegen jouw natuurlijke neiging in te gaan. 

Ga juist uit van je kracht en leer er je voordeel mee te doen, terwijl je af en toe bewust de andere kant van het spectrum op zoekt om een ‘best of both worlds’ scenario te creëren.

Natuurlijk heb je leiders nodig die daadkrachtig zijn en knopen kunnen doorhakken. Wel handig om daar dan iemand te hebben staan die soms ook genadeloos kan handelen in het grotere belang. 

Als echter niemand meegaand was, verdwijnt ook het hele idee van leiderschap en samenwerking. Je hebt dus ook mensen nodig die volgen. Idealiter houden zij de harmonie hoog, zodat iedereen zich gehoord, gezien en geaccepteerd voelt, zodat er ook samengewerkt kan blijven worden. Zolang beiden met elkaar blijven communiceren en naar elkaar luisteren, heb je een perfecte synergie.

Tegenwoordig staan de extremen helaas eerder tegenover elkaar in plaats van dat ze elkaar aanvullen. Dan kan je je afvragen in hoeverre dat nog écht gaat over het belang van de groep...

Niemand kan beide extreem goed. Je kan geen genadeloze keuzes maken én rekening houden met ieders individuele verlangens of andersom. Laag en hoog meegaande mensen zouden dus niet tegenover elkaar moeten staan, maar naast elkaar.

Benieuwd naar jouw score op meegaandheid en hoe de interpersoonlijke dynamieken met de andere eigenschappen meespelen in de uitwerking daarvan? 

Laat ons in de reacties weten wat jouw score op meegaandheid is en stel gerust je vragen. Onze experts zullen je direct van antwoord voorzien.